Một Thiên Bạc Mệnh

                 Một Thiên Bạc-Mệnh

     Tôi có nhận qua email của một người tự xưng là học sinh. Nội dung email bạn đó thắc mắc: "Kính thưa ông nhà thơ. Em đọc truyện Kiều, thuộc hàng trăm câu mà chẳng hiểu bao nhiêu ...! Câu Kiều thứ 34 - Một thiên bạc mệnh lại càng não nhân. Vậy, một Thiên có phải là một nghìn lần bạc mệnh không hở ông? Vậy thì cô Thúy Kiều chịu làm sao nổi...!".

     Đọc xong đoạn email..., tôi không cười được mà cảm thấy rằng - cần phải giải thích một cách rõ ràng cho cậu [cô] học sinh cho thật cặn kẽ...!

     "Một thiên bạc mệnh" chỉ là một khúc hát được người xưa viết theo lối "sở từ". Và được Huyền Mặc Đạo Nhân dịch theo điệu "Chiết Liễu". Tôi chuyển nguyên bài hát "Một Thiên Bạc Mệnh" để trả lời thắc mắc của em học sinh có tâm hồn thơ...

Mộ Thiên Bạc Mệnh

Nhớ nỗi nước, đường chia dặm liễu;

Thương nỗi mình, ruột héo màu hoa!

Chị em ả Triệu một nhà,

Sớm nương đền ngọc, tối sa suối vàng!  [1]

Chúa Tề nọ lìa nàng Phan -Thị  [2]

Chàng Lữ kia lỡ chị Điêu- Thuyền  [3]

Chàng Tiêu, ả Lục đẹp duyên,

Một ngày dường cách cửa quyền biển khơi!  [4]

Chiêu-Quân nọ một đời tài sắc,

Lìa nước nhà, sánh giặc hôi-tanh!  [5]

Vương -Kiều kia với Thân-sinh,

Vì tình, nên thác với tình, khá thương!  [6]

Thiến-nương nọ với chàng Vương-Trụ,

Hồn vẩn-vơ đoàn tụ cùng nhau!  [7]

Chết thay cha, gái Vương-Bao,

Chết theo cha, gái họ Tào, khá than!  [9]

Nghĩ đến nỗi nàng Ban mà ngán,

Quạt bỏ rương, những oán gió tây!  [10]

Thôi, Trương duyên trước ai tày!

Hương nguyền để lạnh, sau này cũng phai!  [11]

Tuổi đã lớn, nào ai nhìn nữa,

Dấu ngựa xe lạnh cửa tỳ-bà!  [12]

Trăm năm trong cõi người ta,

"Má hồng phận bạc" cũng là lời chung!

Phận đã bạc, ai lòng chẳng giận?

Giận vì sanh ra phận má hồng!

Ta đây cũng khách đau lòng!

Vậy đem lòng gởi tơ đồng dạo chơi.

Ai nghe mà chẳng luy rơi!

[1]  Hai chị em nhà Triệu Phi Yến, xem [Hán Thư]

[2]  Chúa Tề mất nước bắt nàng cung phi Phan Thục Phi [Tiểu Liên] gã cho Đại Vương. Khi gãy đờn tỳ bà thì đứt dây, Nàng bèn ngâm bài thi có câu [Muốn biết lòng đứt hết, nên coi dây trên đùi"

[3]  Nàng Điêu Thuyền với Lữ Bố [Xem Tam quốc chí]

[4]  Nàng Lục-Châu vợ Tiêu Lang bị người khác bắt dâng cho Tướng nhà Đường. Vậy có câu thi: "Hầu môn nhứt nhập thâm như hải, tùng thử Tiêu-Lang thị lộ nhơn" Cửa Nhà Hầu sâu như biển, chàng Lang khách qua đường]

[5]  Nàng Chiêu Quân bị đem đi cống Hồ

[6]  Nàng Vương-Kiều thề nguyền với Thân-Thuần. Cha mẹ không bằng lòng rủ nhau cùng chết.

[7]  Không rõ

[8]  Vương-Bao đời nhà Ngụy bị tội chết. Người con gái tự xin chết thay cha

[9]  Nàng Tào-Nga thấy cha chết đuối, nàng nhảy theo chết theo cha, ba bữa sau thấy nàng đội xác cha nổi lên.

[10]  Nàng Ban-Tiệp-Thư [có nơi chép là Dư] là cung phi, được vua Hớn Thành Đế sủng ái. Sau nhan sắc tàn phai bị ruồng bỏ

[11]  Nàng Thôi Oanh Oanh ăn nằm với Trương Quân Thụy. Về sau nàng bị chàng bạc tình

[12]  Bạch Cư Dị

    Muốn giỏi thơ văn thì cố gắng học hành cho chăm, siêng năng đọc sách... Chúc em thành công!

Trang Y Hạ

San Francisco