Về Ngang Qua Sài Gòn

Đường Tự Do Sai Gòn xưa

Về Ngang Qua Sài Gòn

Trang Y Hạ

Ta tha phương trước cảnh đời dâu bể

mang trong thân lắm chuyện không không

chẳng hận thù nên cần chi kể lể

vẫn hiên ngang vui vẻ trong lòng.

Ta ghé đường Bùi Chu mà nhớ về Phát Diệm

chừ đổi ra - Tôn Thất Tùng [*]

tâm hoài cổ - lang thang tìm kiếm mông lung

nhớ về - Chi Lăng

tướng giặc Liễu Thăng rơi đầu

nay còn đâu

người mới - Phan Đăng Lưu [*]

thuộc làu dòng sử lịch đã lâu

lần dò đi tìm Công Lý

công Lý chẳng thấy đâu

chỉ thấy Nam Kỳ Khởi Nghĩa [*]

nghe lòng buồn thấm thía

Cộng Hòa xưa một thuở với chợ Nancy

thành Nguyễn Văn Cừ [*]

ta lại ra đi

mắt ngân ngấn lệ

tìm dấu chân nàng một thời – Cường Để

ngẩn ngơ - Tôn Đức Thắng [*]

ta ngồi kể lể - kỷ niệm thuở học đường

Duy Tân, cây cao bóng mát – lòng vẫn tơ vương

chừ, Phạm Ngọc Thạch [*] lạ hoắc, lạ huơ

ta thầm đọc vài câu thơ

Chinh Phụ Ngâm – nhớ Đoàn Thị Điểm

nay là Trương Định [*] lòng bồi hồi

Đỗ Thành Nhơn chừ cũng xa xôi

Đoàn Văn Bơ [*] nhảy vô thế chỗ

ta cố đi tìm sự thật - kể ra có khổ

Thái Văn Lung [*] hất văng Đồn Đất

trời Sài Gòn tháng nầy mưa bay lất phất

ta bước đi như kẻ mộng du

quay về Đồng Khánh

Đồng Khánh mất tên bởi Trần Hưng Đạo B [*]

Trần Hưng Đạo A - ổng đi đâu - hề

ta chạy ngược ra Gia Long ngồi chờ nàng tan học

hóa ra - Lý Tự Trọng [*]

trong lòng ta nôn nóng

muốn thấy mặt Hiền Vương

Võ Thị Sáu [*] – đứng ngáng ở đầu đường

tư lự…

vội quay sang Hồng Thập Tự

lại gặp Nguyễn Thị Minh Khai [*]

chẳng lẽ đôi chân cứ miệt mài

tìm trong vô vọng

nhón chân ngong ngóng

thấy Huỳnh Quang Tiên [Sai Gòn]

nào dè chạm mặt - Hồ Hảo Hớn [*]

trong đầu lởn vởn

qua Đặng Văn Ngữ [*] [Gia Định]

lại đụng đầu Huỳnh Quang Tiên

đi mỏi chưn trong tâm cảm thấy ưu phiền

thôi trở qua [Gia Định] viếng Lăng Lê Văn Duyệt

mừng hết biết

gặp được Đinh Tiên Hoàng [*]

trở lại [Sai Gòn] trời nắng chang chang

thăm ông Lê Văn Duyệt

nhưng là Cách Mạng Tháng Tám [*] nổi lên

thủy triều dâng rác rến trôi bồng bềnh

thôi thì:

ghé vua Minh Mạng hỏi thăm chơi

không ngờ: Ngô Gia Tự [*]

vậy tìm ông ở đâu vậy hử

chạy ngược về [Phú Nhuận] hỏi Minh Mạng cũng hơi lâu

mới hay – Nguyễn Đình Chính [*]

tạt qua Ngô Tùng Châu - hóa ra Nguyễn Văn Đậu [*]

tạt qua Ngô Tùng Châu [Sai Gòn]

bất chợt thấy… Lê Thị Riêng [*]

nhớ Lục Vân Tiên đi tìm Nguyễn Đình Chiểu

chừ, Trần Quốc Toản [*] quả thiệt hoang mang

xưa: Nguyễn Hoàng – một thời đi mở nước

chín chúa, mười ba vua – không thể nào quên ơn được

chừ là Trần Phú [*] ta đứng mơ màng…

ngồi im lặng bên đàng

vòng qua [Gia Định] hỏi ông Nguyễn Huệ

công lớn - đại phá quân Thanh

Thích Quảng Đức [*] đã thay tên

thủy triều lại dâng - rác rến bồng bềnh

trời càng thêm nóng nực

không biết Nguyễn Huỳnh Đức - chừ ở đâu

ngước mắt lên mấy dãy lầu

thì ra, Huỳnh Văn Bánh [*]

trời trở mùa gió đông thêm lành lạnh

nhớ nàng ta đi tìm Nguyễn Minh Chiếu

chao ôi, không thể hiểu

Nguyễn Trọng Tuyển [*] xe cộ chạy không ngừng

Nguyễn Phi chừ là: Lê Anh Xuân [*]

dù xuân xưa chưa trở lại

Nguyễn Văn Học đường dài, hóa - Nơ Trang Long

thôi còn chi nữa mà mong

Nguyễn Văn Thinh nhường – Mạc Thị Bưởi [*]

Ngẫm ra cũng bớt đi tức tưởi

Nguyễn Văn Thoại vui cười với Lý Thường Kiệt [*]

nhớ ông – nhớ dòng dông Như Nguyệt

đánh tan giặc phương bắc chạy rong

Ôi thôi, Lê Hồng Phong [*] xua Petrus Ký

Không cần lời hoa mỹ

Lịch sử sang trang quả là hy hữu

Phan Đăng Hưng nhường Mai Thị Lưu [*]

Phan Đình Phùng đọc thơ Nguyễn Đình Chiểu [*]

kể ra cũng được đi

Phan Thanh Giản vị tiến sĩ miền Nam sử ghi

qua Pháp điều đình cho ba tỉnh miền Tây Nam Bộ […]

bất thành – chén thuốc độc quyên sinh

nay trở thành – Điện Biên Phủ [*]

trong lòng ta ấp ủ

Phan Văn Hùm hóa Nguyễn Thị Nghĩa [*] nàng ơi

ngồi nghe tiếng chuông Phát Diệm đổ liên hồi

té ra Trần Đình Xu [*] thay thế

cảnh đời dâu bể

Tạ Thu Thâu giờ là Lưu Văn Lang [*]

ta dừng chân đầu đàng

ngó về [Phú Nhuận], mây trời xanh xanh

Thái Lập Thành - nhường cho Phan Xích Long [*]

đầu óc ta lại tù mù

Thái Lập Thành [quận 1] là Đông Du [*]

Vua Thành Thái [bị đi đày] An Dương Vương [*] ngự trị

Thoại Ngọc Hầu khai hoang miền Tây

nay là Phạm Văn Hai [*]

lịch sử sao mà buồn như cánh diều đứt dây

ta tìm đường Thống nhất

chừ Lê Duẩn [*] đứng tên

buồn tênh hàng cây hai bên đường

về quận năm thăm Tổng Đốc Phương

tên mới Châu Văn Liêm [*] – quả là phân vân

Tôn Thọ Tường [gia định] là Phan Văn Hân [*]

Trần Hoàng Quân - Nguyễn Chí Thanh [*] canh giữ

Trần Quốc Toản oai danh sách sử

cũng đổi rồi - 3 tháng 2 [*]

Trần Quý Cáp hai bên đường lá vàng bay

là Võ Văn Tần [*]

Triệu Đà nhường cho Ngô Quyền [*]

đã bao lần đánh tan quân phương bắc

ngọn đèn đường hiu hắt

Trịnh Minh Thế bỏ tên lấy Nguyễn Tất Thành [*]

tên tuổi tiền nhân cũng mong manh

Trương Công Định lại rồi Trương Định [*]

nàng ơi – mấy ngày qua ta tìm hiểu

Trương Tấn Bửu ghi Trần Huy Liệu [*]

ta không rõ

Trương Minh Ký là Nguyễn Văn Trỗi và Lê Văn Sỹ [*]

chuyện ly kỳ

Trương Minh Giảng cũng Lê Văn Sĩ – Trần Quốc Thảo [*]

trong đầu ta điên đảo

Tự Đức nhường ngôi cho Nguyễn Văn Thủ [*]

Ta phấn khởi đi tìm đường Tự Do

hóa ra Đồng Khởi [*]

mỏi chưn, ta nghỉ ngơi

chạy về Võ Di Nguy [Phú nhuận]

chừ hai ngã: Phan Đình Phùng – Nguyễn Kiệm [*]

lòng lo lắng biết nhà nàng ở đâu

bởi Võ Di Nguy [Sai gòn] là Hồ Tùng Mậu [*]

ôi thôi lại nhứt đầu – hết muốn đi thăm thú

Võ Tánh [Phú nhuận] - Hoàng Văn Thụ [*]

từ phương xa trở về quả là ái ngại

Võ Tánh [Sai gòn] một phần là Nguyễn Trãi [*]

Cống Quỳnh
Nguyễn Hậu - bên hông Bưu Điện Sai Gon
hóa ra Nguyễn Văn Bình [*]

Ta lang thang một mình

Tên đường càng ngày càng thay đổi

Thân già rồi - không thể tìm hiểu nỗi

chỉ biết "sưu tầm" bấy nhiêu thôi.

Trang Y Hạ

Sai Gòn, 2012.

 [*] Tên đường mới đặt sau 1975

 [...] Ba tỉnh miền Tây thời Phan Thanh Giản đi sứ

là: Vĩnh Long - An Giang - Hà Tiên

Trong "The of Reason" của triết gia Tây Ban Nha (George Santanaya) cuối thế kỷ 19, có nói:

- "Những kẻ nào không nhớ đến những chuyện xãy ra trong quá khứ thì thế nào cũng bị rơi vào hoàn cảnh tái diễn lịch sử".

 Lớp dạy tiếng Anh Sai Gòn xưa